Trauma op de werkvloer – Wat je moet weten

Mogelijke reacties binnen een team zijn bijvoorbeeld: 

• Angst, verhoogde waakzaamheid of juist terugtrekking. 

• Verdriet, boosheid, ongeloof of machteloosheid.

• Verschillen in verwerking: de één praat, de ander zwijgt. 

• Herinneringen aan eerdere gebeurtenissen kunnen worden geactiveerd. 

• De teamdynamiek of samenwerking verandert voelbaar. 

Er is geen juiste of foute manier van reageren. Ieder doet dat op z’n eigen tempo, en dat is oké. 

Wat kun je doen als collega?

Als collega kun je een verschil maken. Niet door het op te lossen, maar door beschikbaar te zijn. Door ruimte te geven, te luisteren, en grenzen te respecteren. 

Wat helpt: 

• Toon begrip, ook als iemand zich anders gedraagt dan je gewend bent. 

• Luister zonder oordeel of advies klaar te hebben. 

• Stel open vragen: “Wat helpt jou op dit moment?” 

• Deel geen verhalen zonder toestemming – privacy is cruciaal. 

Je hoeft het niet perfect te doen. Alleen al laten merken dat je er bent, is waardevol. 

Vertrouwelijkheid en afstemming

De behoefte aan privacy is na een incident vaak groot. Dat vraagt voorzichtigheid in hoe je met informatie omgaat. 

• Vraag niet naar details uit nieuwsgierigheid. 

• Laat het slachtoffer zelf bepalen wat gedeeld wordt, en met wie. 

• Verwijs vragen van anderen door naar een leidinggevende of HR. 

• Voorkom dat verhalen (al dan niet op bijvoorbeeld social media) een eigen leven gaan leiden. 

Twijfel je? Vraag dan liever eerst toestemming, of overleg met je leidinggevende of een vertrouwenspersoon. 

Samen verwerken: de kracht van het team

Een gebeurtenis op de werkvloer raakt vaak veel mensen tegelijk. Het helpt om daar samen bij stil te staan. Teamgesprekken kunnen hierbij helpen, wanneer deze goed worden begeleid.  

Je hoeft je niet verplicht te voelen om iets te delen. Alleen aanwezig zijn en luisteren is al waardevol. 

Samen stilstaan bij wat gebeurd is, kan ruimte geven aan herstel,  individueel én als groep. Soms ontstaat er op termijn zelfs meer onderling begrip en verbondenheid. 

Zelfzorg na een incident op de werkvloer

Ook als indirect betrokkene kun je geraakt zijn. Misschien slaap je slecht, voel je je sneller geïrriteerd, of wil je de werkplek het liefst vermijden. Dat is niet gek. 

Let op signalen zoals: 

• Slaapproblemen of prikkelbaarheid 

• Vermijding van bepaalde situaties of plekken  

• Verminderde concentratie of spanning 
• Herbeleving van eigen eerdere ervaringen 

Wat kun je doen? 

Schuld- en schaamtegevoelens

Na een ingrijpende gebeurtenis kun je je schuldig voelen – ook als je rationeel weet dat je er niets aan had kunnen doen. Misschien denk je: “Had ik maar iets gezegd, ingegrepen, of het eerder opgemerkt…” Schaamte kan ook opduiken: dat je het niet hebt tegengehouden, of dat je het moeilijk hebt terwijl anderen ‘doorgaan’. 

Deze gevoelens zijn heel normaal, maar vaak niet helpend. Ze kunnen je herstel in de weg staan, je isoleren, of je tegenhouden om steun te zoeken. 

Wat helpt bij het ervaren van deze gevoelens

Besef: jij bent niet verantwoordelijk. Het is nooit jouw schuld dat iemand iets ergs heeft meegemaakt. Ook niet als je iets anders had kunnen zeggen, doen of besluiten. Het gebeurde – en dat is niet jouw fout. Misschien helpt het jezelf de vraag te stellen: “Wat zou ik zelf tegen een vriend, familielid of collega zeggen in deze situatie?” Grote kans dat je dan meer compassie toont dan je nu voor jezelf hebt!

Schuld- en schaamtegevoelens verliezen vaak hun kracht als je ze uitspreekt. Bespreek ze met een professional, een vertrouwenspersoon of iemand bij wie je je veilig voelt. Maar, geef het ook tijd. Deze gevoelens verdwijnen vaak niet direct. Maar je mag ze erkennen, ruimte geven en hiermee ook stappen blijven zetten richting herstel. 

Verwijzingen

Bij een misdrijf op de werkvloer zijn er verschillende instanties die je kunnen ondersteunen: 

Slachtofferwijzer: Om je wegwijs te maken in het veld van hulpverlening specifiek voor jouw situatie. 

Slachtofferhulp Nederland: voor praktische, juridische en emotionele ondersteuning tijdens en na het strafproces.

Bedrijfsarts/vertrouwenspersoon: voor ondersteuning binnen je eigen organisatie, met kennis van je specifieke werksituatie.

Juridisch Loket: voor gratis juridisch advies over je rechten in verschillende domeinen.

Traumatherapeuten: specialisten in de behandeling van traumaklachten, bij voorkeur met kennis van werk gerelateerde incidenten.