Discriminatie
Wordt of werd iemand in jouw omgeving gediscrimineerd? Dit kan heftig zijn om mee te maken en kan grote gevolgen hebben. Jouw steun is voor jouw naaste dan ook heel waardevol.
Wat verstaan we precies onder discriminatie? Hoe kun je jouw naaste het beste helpen? Wat kun je daarbij beter niet zeggen of doen? En welke professionele hulp is er beschikbaar?
Op deze pagina vind je het antwoord op dit soort vragen.
Wat de situatie ook is, jullie staan er niet alleen voor. Het is heel fijn dat je jouw naaste wilt steunen en je bent hier op de goede plek.



Als je gediscrimineerd wordt, word je ongelijk behandeld op basis van een persoonlijk kenmerk.
Discriminatie komt in verschillende vormen voor, zoals:
- racisme, waarbij iemand ongelijk behandeld wordt op basis van huidskleur, afkomst, nationaliteit of geloof, en
- hate crimes, waarbij iemand ongelijk behandeld wordt op basis van genderidentiteit, seksuele geaardheid, moslim-zijn of vrouw-zijn.
Of discriminatie strafbaar is, hangt vaak af van waarom iemand anders behandeld wordt. Je hebt bijvoorbeeld ook positieve discriminatie, die niet strafbaar is.
Ontdek meer vormen en voorbeelden van discriminatie of over wanneer discriminatie strafbaar is op Slachtofferwijzer. Lees op de website van Kennisplatform Inclusief Samenleven (KIS) meer over het verschil tussen discriminatie en racisme.
Grote gevolgen
Discriminatie kan grote gevolgen hebben. Jouw naaste kan zich er erg verdrietig en boos door voelen. En het gevoel hebben dat hij of zij er niet bij hoort. Heeft jouw naaste dag in dag uit met discriminatie te maken, bijvoorbeeld op school, op straat of op werk? Dan kan het leiden tot psychische klachten zoals depressie, en zelfs zelfdoding.
Het is belangrijk om jouw naaste altijd serieus te nemen als hij of zij vertelt gediscrimineerd te worden.
Hoe vaak komt het voor?
Discriminatie komt helaas erg veel voor. Zo’n 1 op de 10 mensen in Nederland van 15 jaar en ouder, voelden zich in 2021 gediscrimineerd. Dat is ruim 1,6 miljoen mensen. Op de website van het CBS lees je meer over de cijfers van discriminatie in Nederland.
Goed om te weten
Wat betekent het voor jouw naaste om discriminatie mee te maken? En wat is voor jou goed om te weten?
-
Gevolgen niet onderschatten
De gevolgen van discriminatie worden nog weleens onderschat. Je zou kunnen denken ‘dat het maar woorden zijn’. Maar woorden kunnen iemand flink beschadigen, zeker als het zich keer op keer herhaalt.
Van het gevoel nergens bij te horen tot psychische klachten en zelfs zelfdoding: discriminatie kan écht grote gevolgen hebben.
Vertelt jouw naaste dat hij of zij gediscrimineerd wordt? Of zie je dit gebeuren? Dan is het dus heel belangrijk om de situatie serieus te nemen. En heel waardevol als je jouw naaste de steun biedt die hij of zij nodig heeft.
-
Elk verhaal is anders
Houd er rekening mee dat geen één situatie hetzelfde is. Iedereen kan anders op discriminatie reageren en ook de gevolgen zijn voor iedereen anders.
Hoe kun je helpen?
Wil je jouw naaste helpen, maar weet je niet hoe? Hieronder vind je verschillende tips.
-
Jouw naaste serieus nemen
Van de buitenkant zie je niet altijd dat iemand met discriminatie te maken heeft. En ook niet hoeveel last hij of zij hiervan heeft. Vertelt jouw naaste je hierover, of zie je het gebeuren? Neem het dan serieus, want het is voor jouw naaste belangrijk dat de situatie niet wordt onderschat.
-
Zelf rustig blijven
De situatie kan ook op jou diepe indruk maken. Ondanks de sterke emoties die je mogelijk ervaart, is het belangrijk om rustig te blijven. Probeer vooral goed te luisteren naar wat jouw naaste meemaakt of heeft meegemaakt. En daarbij zijn of haar emoties te erkennen.
-
Gevoelens erkennen
Laat weten dat alle gevoelens en emoties er mogen zijn. Jouw naaste
kan bijvoorbeeld moeite hebben om anderen te vertrouwen. Of zich depressief voelen door wat er gebeurt. Erken alle gevoelens die naar boven komen. Ook als je ze zelf niet begrijpt, bijvoorbeeld wanneer jouw naaste bang is dat hij overal zal worden gediscrimineerd. -
Vragen waar behoefte aan is
Het is heel normaal als je niet direct weet hoe je jouw naaste kunt steunen. Wees niet bang om dit te vragen. Zo kan hij of zij zelf vertellen welke hulp prettig of nodig is.
Zo kan het bijvoorbeeld fijn zijn om mee te denken hoe jouw naaste het gevoel van acceptatie terug kan krijgen. Om samen te kijken of, hoe en waar je melding of aangifte kunt doen. Of simpelweg om een luisterend oor te bieden.
Wil jouw naaste graag melding of aangifte doen? Op deze pagina van Slachtofferwijzer lees je waar je van welke soort discriminatie melding kunt doen, en wanneer aangifte mogelijk is.
-
Geduld, tijd en ruimte bieden
Het kan zijn dat jouw naaste nog lang na de discriminatie last houdt van wat er gebeurd is. Zeker als hij of zij er elke dag mee te maken had. Hiervan herstellen kan tijd kosten en iedereen heeft hierin zijn eigen tempo. Wees daarom geduldig en bied tijd en ruimte om erover te kunnen praten.
-
Vertellen over zijn of haar rechten
Heeft jouw naaste te maken met strafbare discriminatie? Dan heeft hij of zij verschillende rechten. Zoals gratis hulp tijdens het strafproces en een mogelijke schadevergoeding. Je kunt jouw naaste hierover vertellen.
-
Het eigen tempo respecteren
Het is logisch dat je jouw naaste zo goed en zo snel mogelijk wil helpen. Maar de keuze om erover te praten of melding te doen moet echt vanuit hem of haar zelf komen. Net als de keuze om professionele hulp te zoeken, als dat nodig is. Het kan namelijk zijn dat jouw naaste hier nog niet aan toe is.
Probeer geduldig te blijven, het eigen tempo te respecteren en contact te houden. Laat zien dat je er bent als jouw naaste je nodig heeft. En dat hij of zij er niet alleen voor staat. En laat hem of haar uiteindelijk zelf bepalen wat er wel en niet gebeurt.
-
Vertellen over Slachtofferwijzer
Je kunt jouw naaste vertellen over de hulp en (h)erkenning die hij of zij kan vinden via Slachtofferwijzer. Op deze pagina vindt jouw naaste:
- verhalen van anderen die discriminatie meemaakten;
- organisaties die contact met lotgenoten organiseren;
- organisaties die professionele hulp en advies bieden;
- informatie over zijn of haar rechten, het strafproces en mogelijke schadevergoeding, en
- meer informatie over discriminatie (betekenis, voorbeelden, strafbaarheid , melding doen).
-
Samen erop uit
Maakt jouw naaste dag in dag uit discriminatie mee? Dan kan hij of zij een afgesloten leven leiden. Je zou samen met hem of haar dingen kunnen doen die voor afleiding en plezier zorgen. Het is hierbij belangrijk dat je jouw naaste laat bepalen wat er wel en niet gebeurt.
-
Een volwassene om hulp vragen
Zijn jullie jonger dan 18 jaar? Vraag dan hulp van een volwassene die jullie allebei vertrouwen. Zo kan hij of zij met jullie meedenken over hoe de situatie kan verbeteren.
Wat helpt niet?
Je wil jouw naaste op de best mogelijke manier helpen. Maar wat kun je dan beter niet zeggen of doen?
-
Onbedoeld kwetsen
Soms kun je de dingen die je zegt heel goed bedoelen, maar kan iets toch kwetsend zijn. Bijvoorbeeld omdat je het zelf niet hebt meegemaakt, maar toch zegt dat je snapt hoe jouw naaste
zich voelt. Probeer dit soort uitspraken te voorkomen.Wat je altijd zou kunnen zeggen, is: “Ik heb het zelf niet meegemaakt, maar ik kan me voorstellen dat het heel heftig is (geweest). Ik vind het heel erg dat dit jou is/wordt aangedaan en ben er voor je als je erover wil praten.”
-
Zeggen dat het wel meevalt
Het kan voor jouw naaste pijnlijk zijn als je de situatie of zijn of haar emoties bagatelliseert. Ook als de discriminatie jaren geleden gebeurde, want het kan diepe sporen achterlaten.
Probeer geen uitspraken te doen waardoor jouw naaste het gevoel krijgt niet serieus te worden genomen. Zoals “Het zijn toch maar woorden?” Of: “Het is nu al zo lang geleden.”
-
Oordelen over emoties en gedrag
Jouw naaste kan verschillende emoties laten zien en zelfs boos en agressief reageren. Dit kan komen door gevoelens van onmacht. Deze emoties komen vaker voor bij mensen die discriminatie meemaken. Probeer te beseffen dat het niet persoonlijk bedoeld is en probeer er niet over te oordelen.
-
Pushen om in actie te komen
Mogelijk denk je te weten wat voor jouw naaste het beste zou zijn. Toch is het belangrijk dat je hem of haar zelf laat beslissen wat er wel en niet gebeurt. Zeg bijvoorbeeld niet: “Je moet echt aangifte doen.” Of “Nu wordt het echt tijd om weer eens op pad te gaan.”
Probeer altijd de grenzen en het eigen tempo van jouw naaste te respecteren, in plaats van te pushen.
-
Manier van ermee omgaan opdringen
Mogelijk denk je te weten wat voor jouw naaste de beste manier is om met de situatie om te gaan. Of om de gebeurtenis(sen) te verwerken. Toch heeft iedereen zijn eigen tempo en eigen manier hierin. Probeer daarom geen uitspraken te doen als:
- “Je moet je gevoelens niet wegstoppen.”
- “Je moet wel gewoon huilen, hoor.”
- “Als je er niet over praat, kun je het ook geen plek geven.”
-
Ongevraagd oplossingen bieden voor herstel
Heeft jouw naaste na lange tijd nog steeds last van wat er gebeurd is? Je wil natuurlijk graag dat hij of zij de hele situatie snel achter zich kan laten. En je denkt daarom misschien al snel in oplossingen.
Het is goed te beseffen dat je de gebeurtenissen en de emotionele gevolgen niet weg kunt nemen. Met oplossingen komen is dus niet altijd de gewenste reactie. Een luisterend oor is vaak veel belangrijker.
-
Zonder overleg het verhaal delen
Het is heel logisch dat je de situatie van jouw naaste misschien met iemand wilt delen. Bijvoorbeeld om te kunnen bespreken wat een goede volgende stap kan zijn. Toch is het verhaal iets persoonlijks, waar je met respect mee om moet gaan. Vraag dus altijd eerst aan jouw naaste of het oké is dat je dit met een ander deelt.
-
De rol van hulpverlener aannemen
Het is begrijpelijk dat je jouw naaste zo goed mogelijk wil helpen. Toch is het belangrijk om je te blijven beseffen dat jouw hulp als naaste goed genoeg is. Je bent geen hulpverlener of psycholoog en die rol hoef je ook niet aan te nemen.
Professionele hulp
Steun door de sociale omgeving is belangrijk. Toch is het goed te beseffen dat jij niet alleen verantwoordelijk bent.
Naast sociale steun kan professionele hulp ook waardevol zijn. Vermoed je dat jouw naaste meer steun nodig heeft, of geeft hij of zij dit aan? Stuur hem of haar dan door naar de huisarts of naar deze pagina op Slachtofferwijzer. Via de keuzehulp op deze pagina vindt jouw naaste verschillende organisaties die kunnen helpen.
Vergeet jezelf niet
Natuurlijk mogen ook jouw emoties er zijn en erkend worden. Wees niet bang om hulp te zoeken of anderen om hulp te vragen, voor jezelf. Het kan voor jullie allebei prettig zijn om dit eerst met jouw naaste te bespreken.
Meer informatie over discriminatie
Wil je meer lezen over wat je kan doen als je iemand in jouw omgeving discriminatie heeft meegemaakt? Neem een kijkje op Slachtofferwijzer, daar vind je meer informatie en verhalen van anderen.