Hulp bij discriminatie? - Krachtpakket

Hulp bij discriminatie?

Gediscrimineerd worden kan diepe indruk maken. Je kunt je hier verdrietig en boos door voelen. En het gevoel hebben dat je er niet bij hoort.

Wat verstaan we precies onder discriminatie? Wat is het verschil tussen racisme en discriminatie? Waar kun je discriminatie melden, wanneer kun je er aangifte van doen en wat als je erover wil praten?

Wat je situatie ook is, je staat er niet alleen voor en je bent hier op de goede plek.

Boog Oranje
Boog Oranje
Boog Oranje

Discriminatie: betekenis, voorbeelden en het verschil met racisme

In 2021 voelden 1,6 miljoen mensen zich in Nederland gediscrimineerd. Het is niet altijd duidelijk wat discriminatie precies betekent. Omdat er veel vormen van discriminatie bestaan, omdat je op verschillende manieren met discriminatie te maken kunt hebben en omdat er overeenkomsten zijn tussen de vormen.

  • Het verschil tussen discriminatie en racisme

    Bij discriminatie en bij racisme gaat het allebei om het ongelijk behandelen van iemand op basis van een persoonlijk kenmerk.

    Racisme is een vorm van discriminatie. En het verschil tussen discriminatie en racisme is als volgt: bij racisme word je ongelijk behandeld op basis van huidskleur, afkomst, nationaliteit of geloof. Bij discriminatie kun je ook om andere kenmerken ongelijk worden behandeld, zoals geslacht of seksuele geaardheid.

  • Vormen van discriminatie

    Er bestaan verschillende vormen van discriminatie en er zijn verschillende manieren waarop je gediscrimineerd kunt worden.

    Zo kan iemand je bijvoorbeeld discrimineren met een opmerking. Maar je kunt ook op basis van huidskleur of omdat je vrouw of non-binair bent niet worden aangenomen voor een baan.

    Helaas komt discriminatie ook voor in combinatie met bedreiging of mishandeling. Word je bedreigd of mishandeld om je seksuele geaardheid of genderidentiteit, of bijvoorbeeld omdat je moslim of vrouw bent? Dan heb je mogelijk te maken met een hate crime. Lees meer over de betekenis en strafbaarheid van hate crimes op Slachtofferwijzer.

    Ontdek meer vormen en voorbeelden van discriminatie op Slachtofferwijzer. Lees op de website van Kennisplatform Inclusief Samenleven (KIS) meer over het verschil tussen discriminatie en racisme. Of lees op de website van het CBS alle cijfers van discriminatie in Nederland in 2021.

Wanneer is discriminatie strafbaar?

Over het algemeen is discriminatie in Nederland bij de wet verboden en strafbaar. Iedereen heeft namelijk recht op een gelijke behandeling. Bijvoorbeeld als je werk zoekt, of als klant geholpen wordt in een winkel of restaurant. Dit staat uitgebreid beschreven in verschillende wetten.

Toch is het lang niet altijd duidelijk welke vorm van discriminatie strafbaar is en welke niet. Het hangt vaak af van waarom je anders behandeld wordt.

Het discrimineren en daarmee buitensluiten van groepen mensen, is altijd strafbaar. Net als het discrimineren van groepen mensen met beledigende opmerkingen.

In sommige gevallen is discriminatie niet strafbaar. Bijvoorbeeld als er voor een film een acteur wordt gezocht om de rol van een bekend persoon te spelen. Krijg je deze rol niet, omdat je huidskleur niet hetzelfde is als die van de bekende persoon? Dan noemen we dit positieve discriminatie.

Een ander voorbeeld is een bedrijf dat een nieuwe manager zoekt. Er blijven twee kandidaten over die even geschikt lijken te zijn voor de functie: een man en een vrouw. Kiest het bedrijf voor de vrouw, omdat er minder vrouwen dan mannen werken? Dan is dit positieve discriminatie en niet strafbaar.

Het Openbaar Ministerie beslist of gevallen van discriminatie strafbaar zijn of niet. Het OM krijgt hierbij advies van het Landelijk Expertise Centrum Discriminatie.

Twijfel je of je te maken hebt met strafbare discriminatie? Het Antidiscriminatiebureau kan uitleg en advies geven.

Lees meer over wanneer discriminatie strafbaar is op Slachtofferwijzer. Of lees meer over de regels van positieve discriminatie op de website van Diversiteit op de werkvloer.

Wat kan je doen?

Wanneer je wordt gediscrimineerd kan het zijn dat je niet meer op een bepaalde plek durft te komen. Of dat je emotionele klachten krijgt, zoals bijvoorbeeld angst, piekeren of slecht slapen. Weet dat je er niet alleen voor staat. Hieronder lees je wat je kunt doen.

  • Praat erover

    Heb of houd je er psychisch of emotioneel last van dat je bent gediscrimineerd? Erover praten kan opluchten en steun geven. Probeer bijvoorbeeld een vriend of familielid in vertrouwen te nemen. Ook kun je dag en nacht (anoniem) chatten of bellen met De Luisterlijn.

    Ben je jonger dan 18 jaar? Je mag altijd chatten of bellen met De Kindertelefoon. Of je eigen verhaal delen met leeftijdsgenoten op het forum van De Kindertelefoon. Ontdek bij de keuzehulp op deze pagina welke hulp het beste bij je past.

  • Naar de politie

    Discriminatie kan niet alleen veel indruk maken, maar ook diepe sporen achterlaten. Bijvoorbeeld als je elke dag gediscrimineerd wordt, op werk of op school. Is de discriminatie waarmee je te maken hebt strafbaar? Dan is het goed om aangifte te doen.

    Wanneer kun je aangifte doen?

    In sommige gevallen is discriminatie strafbaar en kun je behalve een melding ook aangifte

    doen van discriminatie. Bijvoorbeeld als:

    • je ook wordt bedreigd of mishandeld;
    • het om een hate crime gaat, of
    • iemand anderen uitdaagt om jou te discrimineren.

    Lees meer over wanneer discriminatie strafbaar is op Slachtofferwijzer.

  • Hulp zoeken

    Discriminatie kan veel invloed hebben op je psychische gezondheid. Voel je je niet veilig? En/of heb je door de discriminatie last van angst of stress? Er bestaan verschillende behandelingen die jou hierbij kunnen helpen. Op Slachtofferwijzer vind je organisaties waar je terechtkunt voor therapie of een behandeling.

  • Meld discriminatie

    In 2021 maakte minder dan één op de tien mensen een melding van discriminatie. Terwijl het melden helpt om duidelijk te krijgen hoe vaak discriminatie in Nederland voorkomt. Hierdoor kan discriminatie door de overheid en politie beter worden aangepakt.

    Een melding maken van discriminatie kun je in Nederland op verschillende manieren doen. Via het online formulier van de politie kun je elke vorm van discriminatie melden. Dit kan ook via het online formulier van het Antidiscriminatiebureau.

    Gaat het om discriminatie op het werk, op school of bijvoorbeeld in een winkel? Dan kun je dit (ook) melden bij het College voor de Rechten van de Mens.

    Als je op het internet discriminatie meemaakt, kun je dit (ook) melden via het online formulier van MiND.

    De politie heeft het netwerk Roze in Blauw opgericht. Hier kun je discriminatie melden die te maken heeft met je seksuele geaardheid. Een melding doen kan via 088-1691234, of per mail: RozeinBlauw@politie.nl.

    En denk je dat de discriminatie te maken heeft met huidskleur of afkomst? Of ben je gediscrimineerd door een medewerker van de Koninklijke Marechaussee? Dan kun je dit (ook) melden via Meld Online Discriminatie.

  • Veilige opvangplek zoeken

    Voel je je thuis niet meer veilig door de discriminatie? Wordt je ook bedreigd of mishandeld? Er zijn opvangplekken waar je terechtkunt. Klik hier voor een overzicht van veilige opvangplekken of zoek naar een opvangplek in de buurt via Opvangatlas.

  • Lotegenoten ontmoeten
    • Het kan fijn zijn om herkenning te vinden in de verhalen van lotgenoten. Lees bijvoorbeeld de verhalen van mensen die op onze Slachtofferwijzer hun ervaring delen.
    • Lees wat anderen hebben gedeeld in een van de online communities van Slachtofferhulp Nederland.
    • Ben je jonger dan 18 jaar? Verhalen van leeftijdsgenoten die bedreigd zijn, lees je op het forum van De Kindertelefoon.
  • Zelf je verhaal delen

    Het kan opluchten om je verhaal te doen. En jouw verhaal kan steun en herkenning geven aan anderen die discriminatie of racisme meemaakten. Als je wilt, kun je jouw verhaal delen op Slachtofferwijzer. Dit mag ook anoniem.

    Ben je jonger dan 18 jaar en wil je je eigen verhaal delen met leeftijdsgenoten? Dit kan op het forum van De Kindertelefoon.

Collega’s informeren als je zelf iets ingrijpends hebt meegemaakt

Niet iedereen ziet het aan je. En misschien wíl je het zelf ook niet uitgebreid delen. Als je iets heftigs hebt meegemaakt, kan het soms fijn zijn om je collega’s te informeren. Zodat ze weten dat er iets speelt, zonder dat je alles hoeft uit te leggen. 

Voorbeeldzinnen: 

  • “Ik heb iets ingrijpends meegemaakt en ben hier nog van aan het herstellen. Ik wil het liever niet uitleggen, maar ik wil het wel even zeggen.” 
  • “Het is goed als jullie weten dat ik wat sneller moe ben of wat stiller ben dan normaal.” 
  • “Ik ben wel aanwezig, maar heb soms behoefte aan wat rust. Als ik afstandelijk of afwezig overkom, ligt dat eraan dat ik iets heftigs heb meegemaakt.” 

Jij geeft zelf de grens aan 

  • Of je iets zegt – je bent dit nóóit verplicht
  • Wat je zegt – jij bepaalt de woorden, én de details die je deelt
  • Hoe je het zegt – Bijvoorbeeld een persoonlijk gesprek met bepaalde collega’s, via een berichtje aan het hele team of via de leidinggevende

Want:  

  • Je hoeft geen uitleg te geven 
  • Je hoeft geen vragen te beantwoorden 
  • Je hoeft het gesprek niet gaande te houden 
  • Je hoeft niet in details te treden wanneer je hier geen behoefte aan hebt  
  • Als iemand wil weten wat er precies is gebeurd, maar je hebt geen behoefte om dit op werk te delen, kun je altijd zeggen: “Ik wil het liever privé houden, maar ik waardeer je betrokkenheid.” 

Meer informatie over discriminatie

Wil je meer lezen over wat je kan doen als je discriminatie hebt meegemaakt? Neem een kijkje op Slachtofferwijzer, daar vind je meer informatie en verhalen van anderen.